Tryby warunkowe w języku angielskim. Jak i kiedy używać conditionals?

Conditionals, czyli tryby warunkowe w języku angielskim pozwalają na wyrażenie zależności między warunkiem a jego konsekwencją. Tryby warunkowe składają się z dwóch głównych części: zdania warunkowego (zazwyczaj rozpoczynającego się od if) oraz zdania nadrzędnego, które opisuje rezultat spełnienia danego warunku.

W języku angielskim występują różne okresy warunkowe, które są używane w zależności od czasu i prawdopodobieństwa spełnienia warunku. Zaliczamy do nich:

• zerowy tryb warunkowy (zero conditional) – służący do wyrażania ogólnych prawd,

• pierwszy tryb warunkowy (first conditional) – dotyczący realnych możliwości w przyszłości,

• drugi tryb warunkowy (second conditional) – dla hipotetycznych sytuacji,

• trzeci tryb warunkowy (third conditional) – odnoszący się do hipotetycznych sytuacji w przeszłości.

Istnieją również mieszane tryby warunkowe (mixed conditionals), które mieszają czasowe ramy zdaniowe dla skomplikowanych sytuacji.

Opanowanie trybów warunkowych jest istotne dla osób uczących się języka angielskiego, ponieważ pozwala lepiej poznać złożoność języka i precyzyjnie formułować myśli w zależności od kontekstu sytuacyjnego i gramatycznego.

W praktyce zdania warunkowe znajdują zastosowanie w codziennej komunikacji, formalnych pismach, literaturze. To nieodzowna struktura gramatyczna, z którą będziemy spotykać się na każdym kroku, jeśli tylko mamy styczność z językiem angielskim.

Poniżej przygotowany przez BRITISH CENTRE przegląd trybów warunkowych. Let’s make it simple!

Tryby warunkowe – angielski. Trochę wiedzy na początek

Jak wspomnieliśmy, tryby warunkowe (conditionals) w języku angielskim są kluczowymi strukturami gramatycznymi, służącymi do wyrażania zależności między warunkiem a jego rezultatem. Wyróżniamy cztery główne okresy warunkowe, różniące się zastosowaniem i strukturą gramatyczną.

Rodzaje trybów warunkowych

Zerowy tryb warunkowy (zero conditional)

Używany do opisywania ogólnych prawd i zjawisk naturalnych, które są niezmiennie prawdziwe, gdy spełniony jest dany warunek.

Typowa konstrukcja to: If + Present Simple, np.: If you heat ice, it melts.

Pierwszy tryb warunkowy (first conditional)

Stosowany do mówienia o realnych i możliwych do spełnienia wydarzeniach w przyszłości, lecz zawsze z pewną dozą niepewności.

Konstrukcja obejmuje: If + Present Simple w zdaniu warunkowym i Future Simple w zdaniu wynikowym, np.: If it rains, I will stay home.

Drugi tryb warunkowy (second conditional)

Dotyczy mniej prawdopodobnych, hipotetycznych sytuacji, które mogą nie mieć miejsca. Używa się Past Simple po if, a w zdaniu wynikowym występuje would + podstawowa forma czasownika, np.: If I were you, I would buy that car.

Trzeci tryb warunkowy (third conditional)

Odnosi się do sytuacji hipotetycznych, które już się nie zdarzą, ponieważ dotyczą przeszłości.

Konstrukcja składa się z If + Past Perfect, a w zdaniu wynikowym znajduje się would have + czasownik w trzeciej formie, np.: If I had known, I would have called.

Struktura zdań warunkowych oraz spełnienie warunku

Każde zdanie warunkowe składa się z dwóch głównych części: zdania warunkowego, wprowadzanego spójnikiem if (jeśli), oraz zdania nadrzędnego, opisującego konsekwencje spełnienia warunku.

Podstawową cechą trybów warunkowych w języku angielskim jest zróżnicowane prawdopodobieństwo spełnienia warunku w każdym z nich. Zerowy tryb warunkowy (zero conditional) zawsze realizuje warunek, gdyż dotyczy zjawisk naturalnych, gdzie spełnienie warunku gwarantuje zawsze taki sam wynik.

W pierwszym trybie warunkowym (first conditional), choć warunek jest realny i możliwy do spełnienia, wynik nie zawsze jest zależny od naszych działań (np.: If it rains…), co wpływa na nieco niższe prawdopodobieństwo.

W drugim trybie warunkowym (second conditional), warunek jest bardziej hipotetyczny i ma mniejsze szanse na spełnienie (np.: If I were richer…), a czasami jest nawet niemożliwy do realizacji (np.: If I were you…).

Natomiast trzeci tryb warunkowy (third conditional) to taki, gdzie prawdopodobieństwo spełnienia warunku jest równe zeru, gdyż odnosi się do sytuacji, które już miały miejsce w przeszłości, a zatem nie ma możliwości ich zmiany ani realizacji jakiegokolwiek warunku.

Zerowy tryb warunkowy

Charakterystyka i użycie

Zerowy tryb warunkowy, znany także jako zero conditional, jest używany do wyrażania praw fizycznych, ogólnie przyjętych zasad oraz stałych prawd, które zawsze się spełniają, gdy zachodzi określony warunek. W tym kontekście, spójnik If może być zastąpiony przez when lub whenever, co podkreśla niezmienną i powtarzalną naturę opisywanych sytuacji.

Struktura gramatyczna

W zerowym trybie warunkowym typowa struktura zdania to:

• if + Present Simple, Present Simple

Można także użyć Past Simple dla opisywania zdarzeń w przeszłości, które były prawdziwe każdorazowo, kiedy miały miejsce.

Przykłady zastosowania

• Prawa natury – If you heat ice, it melts. (Gdy podgrzewasz lód, topi się.)

• Stałe zasady – If you touch a fire, you get burned. (Jeśli dotkniesz ognia, oparzysz się.)

• Reakcje niezmienne – If you mix red and blue, you get purple. (Gdy zmieszasz czerwony i niebieski, otrzymasz fiolet.)

• Zachowania rutynowe – If I drink coffee late, I can’t sleep at night. (Jeśli piję kawę późno, nie mogę spać w nocy.)

• Zasady społeczne – If you break the law, you face consequences. (Jeśli łamiesz prawo, spotykają cię konsekwencje.)

Zerowy tryb warunkowy – kiedy używać?

Zrozumienie zerowego trybu warunkowego jest kluczowe dla nauki języka angielskiego, ponieważ pozwala na precyzyjne opisywanie niezmienności i przewidywalności zjawisk oraz sytuacji. Jest to szczególnie przydatne w języku naukowym, technicznym, a także w codziennych kontekstach, gdzie prawa lub reguły zachowują stałą ważność.

Przykłady dodatkowe

• Pogoda i przyroda – If it rains, the grass gets wet. (Gdy pada, trawa robi się mokra.)

• Zasady domowe – If anyone is late for dinner, we start without them. (Jeśli ktoś się spóźni na obiad, zaczynamy bez niego.)

• Bezpieczeństwo – If you ignore safety instructions, you endanger yourself and others. (Jeśli ignorujesz instrukcje bezpieczeństwa, narażasz siebie i innych.)

• Edukacja i nauka – If students don’t review their notes, they forget the material. (Jeśli studenci nie powtarzają swoich notatek, zapominają materiał.)

• Reakcje codzienne – If you ask politely, you usually get what you want. (Jeśli poprosisz uprzejmie, zazwyczaj dostajesz to, czego chcesz.)

Takie zastosowanie zerowego trybu warunkowego w języku angielskim pomaga w lepszym zrozumieniu zależności przyczynowo-skutkowych, które są uniwersalne i niezależne od czasu.

Pierwszy tryb warunkowy

Charakterystyka i użycie – zdania warunkowe w pierwszym trybie

Pierwszy tryb warunkowy, zwany także jako first conditional, służy do opisywania realnych i możliwych do spełnienia sytuacji w przyszłości, ale takich, które zależą od spełnienia określonego warunku. Określa potencjalne wydarzenia, jakie mogą się zdarzyć, jeśli zostanie spełniony dany warunek. Jest to forma wyrażająca prawdopodobieństwo i możliwość.

Struktura gramatyczna

Typowa struktura zdania w pierwszym trybie warunkowym to:

• if + Present Simple, Future Simple – ten tryb łączy zdanie warunkowe w czasie Present Simple ze zdaniem głównym, które zawiera czas Future Simple, często z użyciem czasowników modalnych pomocniczych takich, jak will.

Przykłady zastosowania

• Planowanie i przewidywanie – If it rains tomorrow, we will cancel the trip. (Jeśli jutro będzie padać, odwołamy wycieczkę.)

• Reakcje na możliwe zdarzenia – If you pass your exam, we will celebrate. (Jeśli zdasz egzamin, będziemy świętować.)

• Ostrzeżenia i rady – If you don’t hurry, you will miss the bus. (Jeśli się nie pospieszysz, przegapisz autobus.)

• Warunki związane z pracą lub nauką – If you complete the project on time, you will get a bonus. (Jeśli ukończysz projekt na czas, dostaniesz premię.)

• Decyzje zależne od określonych warunków – If the weather is good, we will go hiking. (Jeśli pogoda będzie dobra, pójdziemy na wędrówkę.)

Pierwszy tryb warunkowy – kiedy używać?

Pierwszy z trybów warunkowych jest niezwykle ważny, ponieważ pozwala na komunikowanie: przewidywań, planów oraz konsekwencji działań w kontekście przyszłym. Wyraża relacje przyczynowo-skutkowe, które nie są pewne, ale są bardzo możliwe. Stanowi narzędzie do komunikowania przyszłości warunkowej.

Przykłady dodatkowe

• Życie codzienne – If you are thirsty, I will get you a drink. (Jeśli jesteś spragniony, przyniosę ci napój.)

• Zachęty i motywacje – If you study hard, you will pass the course with flying colors. (Jeśli będziesz się mocno uczyć, zaliczysz kurs z najlepszymi wynikami.)

• Bezpieczeństwo i zapobieganie – If you see smoke, you will need to call the fire department. (Jeśli zobaczysz dym, będziesz musiał zadzwonić po straż pożarną.)

• Zarządzanie czasem – If we leave now, we will arrive on time. (Jeśli wyjdziemy teraz, przyjedziemy na czas.)

• Obietnice i założenia – If you lend me the book, I will return it next week. (Jeśli pożyczysz mi książkę, oddam ją w przyszłym tygodniu.)

Jak pokazują powyższe przykłady, pierwszy tryb warunkowy jest nieodzownym elementem w języku angielskim, umożliwiającym efektywne planowanie i reagowanie na zmienne sytuacje. Podkreśla tym samym dynamiczny charakter języka w kontekście przyszłych zdarzeń.

Drugi tryb warunkowy

Charakterystyka i użycie

Drugi tryb warunkowy, znany również jako second conditional, jest stosowany w języku angielskim do wyrażania hipotetycznych sytuacji, które są mało prawdopodobne do spełnienia w teraźniejszości lub przyszłości. Jest używany do wyobrażania sobie alternatywnych rzeczywistości oraz wyrażania marzeń lub nierealnych życzeń.

Struktura gramatyczna

Konstrukcja drugiego trybu warunkowego obejmuje:

• if + Past Simple, would + podstawowa forma czasownika

Zdanie warunkowe używa czasu Past Simple, nawet jeśli odnosi się do teraźniejszości lub przyszłości, co podkreśla hipotetyczny charakter sytuacji.

Przykłady zastosowania

• Wyrażanie marzeń – If I won the lottery, I would travel the world. (Gdybym wygrał na loterii, podróżowałbym po świecie.)

• Hipotetyczne scenariusze – If I were the president, I would make many changes. (Gdybym był prezydentem, wprowadziłbym wiele zmian.)

• Rady i sugestie – If you studied more, you would pass your exams easily. (Gdybyś więcej się uczył, zdałbyś egzaminy z łatwością.)

• Warunki niemożliwe do spełnienia – If I were you, I would apologize. (Gdybym był tobą, przeprosiłbym.)

• Spekulacje dotyczące nierealnych zmian – If it were sunny, we would go to the beach. (Gdyby była słoneczna pogoda, poszlibyśmy na plażę.)

Jak odnaleźć się w drugim trybie warunkowym – kiedy używać?

Drugi tryb warunkowy jest ważnym narzędziem w nauce języka angielskiego, umożliwiającym wyrażanie mniej prawdopodobnych możliwości oraz teoretycznych scenariuszy. Poprzez jego użycie, osoby uczące się mogą lepiej zrozumieć subtelności języka oraz wyrazić swoje myśli i emocje w bardziej złożony sposób.

Przykłady dodatkowe

• Osobiste preferencje – If I had more free time, I would start painting again. (Gdybym miał więcej wolnego czasu, zacząłbym ponownie malować.)

• Niemożliwe warunki – If dinosaurs still existed, we would be able to see them in zoos. (Gdyby dinozaury nadal istniały, moglibyśmy je oglądać w zoo.)

• Alternatywne rozwiązania – If you weren’t so busy, we could spend more time together. (Gdybyś nie był tak zajęty, moglibyśmy spędzać więcej czasu razem.)

• Warunkowe przypuszczenia – If I were more organized, my life would be easier. (Gdybym był bardziej zorganizowany, moje życie byłoby łatwiejsze.)

• Spekulacje na temat przeszłości – If you had told me earlier, I would have helped. (Gdybyś powiedział mi wcześniej, pomógłbym.)

Stosowanie drugiego trybu warunkowego pozwala na pełniejsze i bardziej twórcze wykorzystanie języka angielskiego, co jest nieocenione w procesie nauki i codziennego używania języka.

Trzeci tryb warunkowy

Jak używać trzeciego trybu warunkowego?

Trzeci tryb warunkowy, znany jako third conditional, jest używany do spekulowania o przeszłych wydarzeniach, które nie miały miejsca, i ich hipotetycznych rezultatach. Jest to forma retrospektywna, pozwalająca na rozważanie, co by było, gdyby zostały podjęte inne decyzje bądź zostałyby spełnione odmienne warunki. Ten tryb warunkowy jest szczególnie przydatny w wyrażaniu żalu lub krytyki dotyczącej przeszłości.

Struktura gramatyczna

Struktura zdania w trzecim trybie warunkowym wygląda następująco:

• if + Past Perfect, would have + past participle

Zdanie warunkowe zawiera czas Past Perfect, a zdanie główne wykorzystuje would have z czasownikiem w formie past participle, podkreślając hipotetyczny charakter wydarzeń.

Przykłady dodatkowe

• Rozważania o alternatywnych wynikach – If I had studied harder, I would have passed the exam. (Gdybym bardziej się uczył, zdałbym egzamin.)

• Wyrażanie żalu – If we had left earlier, we would have avoided the traffic. (Gdybyśmy wyjechali wcześniej, uniknęlibyśmy korków.)

• Krytyka decyzji – If you had listened to me, you would have made a better investment. (Gdybyś mnie posłuchał, dokonałbyś lepszej inwestycji.)

• Hipotetyczne scenariusze przeszłości – If they had offered a better deal, we would have accepted it. (Gdyby zaproponowali lepszą ofertę, przyjęlibyśmy ją.)

• Spekulacje dotyczące niespełnionych możliwości – If she had known the truth, she would have acted differently. (Gdyby znała prawdę, zachowałaby się inaczej.)

Kiedy używać trzeciego trybu warunkowego?

Trzeci tryb warunkowy jest bardzo ważny, jeśli jesteśmy na zaawansowanym poziomie języka angielskiego, zwłaszcza że jego użycie wymaga dobrego opanowania czasów przeszłych. Umożliwia głębsze zrozumienie i wyrażenie konsekwencji przeszłych działań. Ten ostatni z trybów warunkowych stanowi również cenne narzędzie do rozwijania krytycznego myślenia o przeszłości.

Przykłady dodatkowe

• Alternatywne historie – If Columbus had not discovered America, the world map might look very different today. (Gdyby Kolumb nie odkrył Ameryki, mapa świata mogłaby dziś wyglądać zupełnie inaczej.)

• Osobiste przemyślenia – If I had accepted that job offer, I would have moved to another city. (Gdybym przyjął tę ofertę pracy, przeprowadziłbym się do innego miasta.)

• Rozważania filozoficzne – If you had never met your spouse, how different would your life be? (Gdybyś nigdy nie spotkał swojego współmałżonka, jak bardzo odmienne byłoby Twoje życie?)

• Dyskusje o historii – If the Allies had lost WWII, the global political landscape would be completely different. (Gdyby alianci przegrali II wojnę światową, globalny krajobraz polityczny byłby zupełnie inny.)

• Rozważania na temat przeszłych wydarzeń kulturowych – If the 90s had not seen the rise of the internet, modern technology would be less advanced. (Gdyby lata 90. nie przyniosły rozwoju internetu, współczesna technologia byłaby mniej zaawansowana.)

Trzeci tryb warunkowy w języku angielskim umożliwia wyrafinowane dyskusje i analizy przeszłości, dając użytkownikom języka narzędzia do rozważania „co by było, gdyby” na wysokim poziomie abstrakcji i refleksji.

Conditionals: interpunkcja ma znaczenie

W języku angielskim interpunkcja w zdaniach warunkowych odgrywa znaczącą rolę w klarowności i zrozumieniu przekazu. Gdy konstruujemy zdania warunkowe, rozpoczynające się od spójnika If (jeśli), wymagane jest użycie przecinka przed następującą po nim drugą częścią zdania. Jednak, jeśli zdanie rozpoczyna się od rezultatu, nie stawiamy przecinka.

Przykłady różnych trybów warunkowych mogą to dobrze zilustrować:

• Zerowy tryb warunkowy – If water reaches 100 degrees Celsius, it boils. vs Water boils if it reaches 100 degrees Celsius – w pierwszym przypadku przedstawiamy warunek, po którym następuje przecinek.

• Pierwszy tryb warunkowy – If it starts to rain, we will go inside. vs We will go inside if it starts to rain – tutaj również obowiązuje reguła przecinka po warunku zaczynającym zdanie.

• Drugi tryb warunkowy – If I had a million dollars, I would travel the world. vs I would travel the world if I had a million dollars – użycie przecinka jest wymagane, gdy warunek jest wprowadzony na początku.

• Trzeci tryb warunkowy – If she had known about the meeting, she would have attended. vs She would have attended if she had known about the meeting – tutaj również przecinek oddziela zdanie warunkowe od nadrzędnego, gdy rozpoczynamy od If.

• Mieszane tryby warunkowe – If you had warned me earlier, I would be ready now. vs I would be ready now if you had warned me earlier – poprawne użycie przecinka oddziela klauzulę warunkową od reszty zdania.

Opanowanie tej istotnej kwestii pozwala na lepsze zrozumienie i stosowanie trybów warunkowych w języku angielskim, co jest niezbędne w efektywnej komunikacji. Przykłady pokazują, jak zmienia się przepływ informacji w zależności od struktury zdania, co jest ważnym aspektem nauki trybów warunkowych.

W BRITISH CENTRE opanujesz wszystkie tryby warunkowe

Okresy warunkowe w języku angielskim na pierwszy rzut oka mogą wydawać się bardzo trudne. Jednakże ucząc się angielskiego z BRITISH CENTRE, przekonasz się, że żaden okres warunkowy nie musi przysparzać problemów!

Nasi lektorzy dołożą wszelkich starań, abyś zapoznał się z licznymi przykładami zdań warunkowych oraz starannie przygotują Cię do egzaminów Cambridge.
Egzaminy te możesz u nas zdać na każdym etapie Twojej przygody z językiem angielskim. Jeśli jesteś zainteresowany już teraz, nie czekaj i wybierz spośród dostępnych kursów i opcji nauki wariant, który najbardziej odpowiada Twoim aktualnymi potrzebom.

It’s time to acquire a new dose of knowledge!